Pascal van Dam is niet in één hokje te stoppen. Cloud/ Linux Architect, Kubernetes autoriteit, veelzijdig trainer, people manager en programmeur. Pieter Izeboud in gesprek met alleskunner Pascal van Dam.

Zeg Pascal, je bent een behoorlijke autoriteit in het Kubernetes vakgebied. Hoeveel Pascals zijn er eigenlijk?

Ha, ja geen idee daar vraag je me wat. Als ik kijk bij mijn huidige klant waar ruim 100,000 professionals werkzaam zijn, dan is de spoeling erg dun. En als ik wereldwijd kijk, dan is dat hetzelfde verhaal en is er nog wel wat werk aan de winkel om mensen zover te krijgen.

Hoe lang is het geleden dat je besloot de IT in te gaan?

Dan gaan we even terug in de tijd. Ik ben in ‘90 op de TU Delft terechtgekomen en uiteindelijk in ‘96 afgestudeerd aan de Haagse Hogeschool als ing. Technische Informatica. Voor die tijd wilde ik eigenlijk naar de Koninklijke Militaire Academie, of piloot worden. Dat ging helaas niet door en toen koos ik er voor om informatica te studeren. Ik kom uit Brabant en mijn moeder zag me graag in Eindhoven studeren, maar ik wilde per se naar Delft want daar werkte professor Herschberg, alias de hackende professor en dat klonk wel hip.

Dan hebben we het over de 90-er jaren, in die tijd hadden niet veel mensen een computer in huis.

Dat is inderdaad zo maar mijn vader werkte bij Phillips en ik vroeg hem op 15-jarige leeftijd om een P2000, en zo leerde ik programmeren. Eerst schreef ik spelletjes en ik kwam al snel in het serieuzere circuit terecht.
Iemand bij ons uit het dorp belde mij omdat hij in de gebruikersgroep had gehoord dat ik redelijk kon programmeren. Hij wilde graag dat ik wat wijzigingen in een beursprogramma aanbracht en zo kwam ik in die branche terecht. En ik was een jaar of 17 toen ik benaderd werd door een meubelbedrijf die wilde nagaan waar in het bedrijf de flow stokte. Dat was een van mijn eerste grote programmeerklussen, geweldig! Het was ook de eerste keer dat ik meemaakte dat niet iedereen altijd blij is met de programma’s die ik maak, want het gaf natuurlijk inzicht in waar en bij wie in het proces de knelpunten zaten.

Dat is toch wel bijzonder dat je in die tijd zo met programmeren bezig was, want in die tijd leefde IT niet zoals nu

Klopt, maar er is ook een groot verschil want je had in die tijd wel computers maar je had niet de software ervoor. Omdat die software er niet was, ging je dat zelf maar maken. En inderdaad dat kon niet iedereen, maar ik was daar wel altijd mee bezig. Laatst sprak ik er nog een oud-klasgenoot over dat hij het wel treffend vond wat ik nu tegenwoordig doe. Hij herinnerde zich dat hij en andere klasgenoten vonden dat ze zelf best veel van computers wisten, maar wat ík deed, dat vonden ze net een stapje verder gaan. Ik maakte bijvoorbeeld printerdrivers voor klasgenoten zodat ze printers op een bepaalde manier konden gebruiken.
Tegenwoordig is qua programmering alles er wel waardoor de noodzaak om zelf creatief te zijn een beetje weg is. Ik zie dat ook bij mijn zonen terug. Ze doen heel veel met computers en zijn talentvol met programmeren, maar om nou te zeggen dat ze in hun vrije tijd aan een project werken, die noodzaak voelen ze niet zo.

Vanaf je 15e een passie voor IT en programmeren, wat trekt je daar zo in?

Ik vergelijk informatica graag met schilderen om dit uit te leggen, want op het moment dat je aan het schilderen bent en er gaat wat mis, dan is het heel moeilijk om terug te gaan naar het punt dat het een mooi werk leek te worden. Het mooie van informatica is, dat je creatief kunt zijn en zelfs nog onhandig, want je kunt altijd teruggaan naar een punt waar je werk nog goed was. Als de tekenleraar zegt dat hij nog wat wit ziet in je schilderij en je gaat daarmee aan de slag, dan kun vervolgens je werk onherstelbaar verknallen.

Ik ervoer al heel vroeg dat ik met informatica controle heb over de werken die ik met mijn creativiteit kan maken. Bovendien was het ook zo dat ik als ik iets had gezien wat mogelijk was op de ‘echte’ computers zoals PC Tools van Central Point, dan wilde ik dat ook gewoon voor op mijn P2000 hebben en maakte ik dat zelf.

Maar er is ook een tijd geweest dat er ik er even op uitgekeken was en ik verloskundige
wilde worden.

Verloskundige worden? Waarom die switch?

Ja, ik was natuurlijk veel wiskunde matig bezig en dat is een beetje droog dus ik miste een beetje de onderwerpen waar ik op het gymnasium mee bezig was zoals biologie. Ik heb op een gegeven moment de studierichting Medische Informatica gedaan waar ik helaas niet zoveel mee gedaan heb behalve aan een project gewerkt om het elektronisch patiënten dossier op de rit te zetten. Ik vond het super gaaf bezig te zijn met vraagstukken zoals het meten van de doorstroming van aderen in de navel-streng. Je bent met techniek bezig en
tegelijkertijd ben je nuttig bezig en geef je iets terug aan de maatschappij.

Wiskundig talentvol zijn gecombineerd met het communicatieve en mensgerichte wat jij in je hebt, dat tref ik niet bij veel mensen. Heeft jou dat in enig opzicht geholpen in je carrière?

Jazeker, het is eigenlijk wel een mooi verhaal hoe mijn carrière een gekke sprong heeft gemaakt. Na mijn afstuderen was ik C++ programmeur en voor mijn eerste klus kwam ik terecht bij een overheidsinstelling waar ik shell scripts moest programmeren. De eerste 3 weken wilde ik niets liever dan weggaan, maar uiteindelijk heb ik er een hele gave tijd gehad. Na ¾ jaar vroeg de teamleider of ik hem een half jaar kon vervangen tijdens zijn verlof. Eigenlijk was ik door eerdere ervaringen tijdens mijn studie behoorlijk gedesillusioneerd geraakt om zo’n rol te vervullen, maar ik heb toch ja gezegd om te proberen en van mijn lijst van ervaringen af te kunnen vinken.

Het was een geweldig mooi project waarin ruim 200 kantoren teruggebracht werden naar een kleiner aantal en waar we bezig waren met het samenvoegen van databases en wat er nog meer bij komt kijken. Aan het einde van het project moest ik bij het management komen en vertelde ze dat mensen heel erg blij met me waren. Het was opgevallen dat ik heel goed met mensen om ga op zo’n manier dat ze dingen doen die ik als teamleider graag wil. Het management wilde graag weten hoe ik dat toch deed, dat is toch mooi?

In die jaren daarna ben ik 5 tot 6 jaar werkzaam geweest in de project management,
helemaal weg van de techniek.

Dus je bent goed in techniek en hebt project management kwaliteiten, waarom zit je nu weer aan de technische kant?

Het nadeel aan het rol als project manager is dat er veel tijd in gaat zitten waardoor je lange dagen maakt en op een gegeven moment wilde ik er meer voor mijn kinderen zijn. Dat is lastig te combineren met een rol als project manager. Zo ben ik uiteindelijk meer in een architectenrol terechtgekomen waarbij ik technisch leiding geef, in plaats van procesgericht leidinggeven. En de ervaring die ik als architect opdoe, die neem ik weer mee mijn trainingen in.

Je bent consultant en trainer. Waarom deze combinatie?

Ik vind het hartstikke leuk om kennis over te dragen en ik ben nu 50% inzetbaar als consultant en 50% als trainer. Dit is wat mij betreft ook de ideale verhouding omdat ik daardoor voorbeelden uit de praktijk kan blijven aanhalen en kan uitleggen waarom dingen gedaan worden zoals ze gedaan worden. Ervaringen uit de praktijk zijn heel leerzaam en de praktijkvoorbeelden blijven ook nog beter hangen bij de student.

Bovendien, als je met een onderwerp in de praktijk bezig bent dan ga je het doorléven. Ik kan iets alleen als waarheid overbrengen op het moment dat ik het zelf in de handen gehad heb. Als het enigszins kan maak ik mijn eigen materiaal, of op z’n minst maak ik het mijn eigen door mijn ervaringen erin te verweven. En vaak is het zo dat nog tijdens de training aanpassingen plaatsvinden om het goed aan te laten sluiten op de behoefte van de studenten en de klant.

Wanneer ben je begonnen met het geven van trainingen?

Sinds ‘99 geef ik trainingen en de eerste training die ik gaf ging over Kernel internals op HP-UX, gevolgd door wat andere trainingen voor HP. Er waren toen slechts twee mensen in Europa die die training konden geven en daar was ik er een van. Een geweldig interessante training om te geven want dit was er een die je deed je als je alle andere trainingen van HP al gedaan had. Het was dus niet voor iedereen toegankelijk en ik kreeg dan ook enorm gemotiveerde mensen in de klas.

Wanneer ben je voor jezelf gestart?

In ‘99 werkte ik met een programma manager en hij vroeg me in te stappen bij zijn bedrijf. Dat heb ik gedaan en we deden opdrachten voor ministeries, banken, verzekeraars en bijvoorbeeld voor een zorgcoöperatie om een elektronisch patiënten dossier te schrijven. Toen heb ik mijn team van programmeurs nog mee genomen om te laten zien wat er gebeurt in een woon-zorgtehuis om te laten ervaren wat het werk van verzorgers inhoudt en dat het belangrijk om de administratieve lasten terug te brengen.

Op een gegeven moment wilde mijn business partner meer richting het management en kreeg hij een baan aangeboden voor een klus die je als interim manager niet krijgt omdat je echt intern moet zitten. Toen heb ik het bedrijf overgenomen en een jaar later nog personeel aangenomen, maar toen de crisis kwam ben ik weer als zelfstandige verder gegaan.

Wanneer ben je bij ITGilde terecht gekomen?

De eerste kennismaking was tijdens de boekpresentatie van Cert guide RHEL 7 door Sander van Vugt, dat was in Oktober 2015. Ik hoorde dat hij met trainingen geven bezig was en ik had tussen 99 en 2015 wel incidenteel lesgegeven en ik wilde daar wat meer mee.

Zo is het eerste contact ontstaan en via ITGilde ben ik in contact gekomen met bedrijven waar ik mooie trainingen heb mogen verzorgen. In de Nederlandse taal, en ook in het Duits en Engels. Rechtstreeks bij bedrijven en in opdracht van ICT trainingsinstituten waar ik mijn eigen trainingsmateriaal mee neem, of materiaal dat in samenwerking met andere ITGilde trainers tot stand is gekomen.

Dus ITGilde geeft je een team van professionals om mee samen te werken.

Ja klopt, er is een bepaalde verbondenheid en de trainers maken echt mooie dingen, we delen onderling ook trainingsmateriaal en geven elkaar feedback. We krijgen ontzettend veel goede reacties op onze lesmethodiek waarin we de studenten niet stap voor stap voorkauwen wat ze moeten doen, maar we leiden ze ergens naar toe en op het moment dat ze in de knoei komen, dan zeggen we niet wat ze moeten zien, maar we geven aan
waar ze moeten kijken om het probleem op te lossen.

Je hebt een aardige voortrekkersrol bij het ontwikkelen van trainingsmateriaal binnen ITGilde. En je familie is er nu ook bij betrokken, toch?

Inderdaad mijn oudste zoon kwam vorig jaar van het gymnasium, 17 jaar en hij vond het jammer dat hij een heleboel dingen niet op school had geleerd. Hij zei, wat ik niet heb geleerd is hoe ik me moet presenteren, hoe ik kan lesgeven, of hoe ik zaken in diagrammen kan uitdrukken om inzicht te geven. Hij wilde graag een jaar met mij meelopen in het bedrijf. Zo begon hij met het volgen van allerlei Linux trainingen en we zijn nu bezig samen een Node.js training te ontwikkelen. De première vindt plaats bij een groep informatica studenten uit z’n klas op de universiteit die zich vrijwillig hebben opgegeven.

Ah, ik hoor een ITGilde Tech-talk opkomen.

De tech-talk met mijn zoon zal ‘Guru & Son’ in de naam hebben. Onwijs leuk want de Guru Classes zijn een ITGilde principe ten voeten uit. Dat is ook wel iets wat ik verder uit zou willen werken, om afgestudeerden en kansarmen op de arbeidsmarkt als gezel te begeleiden. En er staan nog een paar ITGilde Guru Classes gepland, want ik vind het nogmaals heel leuk om kennis te delen. Het komt heel vaak voor dat je dingen probeert en uitvindt voor een project, om er vervolgens niets meer mee te doen. Je documenteert het niet, je deelt het niet. Dat is ook een van de redenen dat ik artikelen ga schrijven en ook de ITGilde Guru sessies zijn een mooie manier om de kennis vast te leggen en te verspreiden.

Spreek je ook op conferenties?

Nee, nog niet. Ik zou dat eigenlijk wel willen. Mijn ambitie is in 2021/2022 te spreken op 4 events, bijvoorbeeld op Kubecon. Welk onderwerp ik daarvoor zou inzetten? Dat zou een van mijn Guru Class onderwerpen kunnen zijn, dit zijn onderwerpen die niet in de normale trainingen voorkomen.

Hartstikke mooi Pascal, wie wil nou niet een spreker met zo’n uitgebreide en diverse ervaring. Ik hoop dat we nog veel van je gaan zien.

Dat lijkt me geweldig. Bedankt voor het gesprek Pieter.